ބައްޕަމެންގެ ދުވަސް

ބައްޕަމެންގެ ދުވަސް އަންނަނީ އެވެ. އެއީ ދުނިޔޭގައި އެންމެ ގިނަމީހުން ބައްޕަމެންގެ ދުވަސް ފާހަގަކުރާ ޖޫންމަހުގެ 3 ވަނަ އާދީއްތަ ދުވަހެވެ. މިއަހަރު އެދުވަސް ދިމާވަނީ ޖޫންމަހުގެ 21 އަށެވެ. ބައްޕަމެންގެ ދުވަސް އައުމުން ބައްޕަމެންނަށް އިޙުތިރާމް އަދާކުރުމާއި ބައްޕަމެންގެ ޚާއްޞަ ސިފަތަކުގެ މަތިން ހަނދާންކުރުމަކީ ބައްޕަމެންގެ ދުވަހު ބައްޕަމެންގެ ދަރިން ކުރާނެކަންތަކެވެ.

މިއީ، ބައޕަމެންގެ ދުވަސް ފެށިގެން އައިގޮތާއި ބައްޕަމެންގެ ދުވަހުގެ ޢާންމުކޮށް ހިންގާ ޙަރަކާތްތަކަކީ ކޮބައިތޯ ހޯދައިބެލުމަށް ކުރެވުނު މަސައްކަތެކެވެ. މި ލިޔުމުގައި ބައްޕަމެންގެ ދުވަސް އުފަންވި ގޮތް، ދުނިޔޭގެ އެކިހިސާބުތަކުގައި ބައްޕަމެންގެ ދުވަސް ފާހަގަކުރާ ދުވަސްތައް، ބައްޕަމެންގެ ދުވަސް ފާހަގަކުރެވޭގޮތް، ބައްޕަމެންގެ ދުވަހު ފޮނުވާ ޢާންމު މެސެޖުތައް، ބައްޕަމެންގެ ދުވަސް ފާހަގަކުރުން: އިސްލާމީ ވިސްނުމަކުން، މި ބައިތަކަށް އަލިއަޅުވާލެވިފައިވާނެ އެވެ.

ބައްޕަމެންގެ ދުވަސް އުފަންވިގޮތް

ބައްޕަމެންގެ ދުވަސް އުފާންވިގޮތްކަމަށް ބުނާ ދެ ގޮތެއް އޮވެއެވެ. ފުރަތަމަ ގޮތުގައި، އެދުވަސް ފެށުނީ 1910 ވަނައަހަރު ގެ ޖޫންމަހުގެ 19 ކަމުގައި ބުނެވެއެވެ. ސޮނޯރޯ ސްމަރޓް ޑޮޑް ނަކަމަށް ކިޔުނު އެމެރިކާގެ އަންހެނަކަށް، މަންމަންގެ ފާހަގަކުރެވެމުންދިޔަ ވަގުތެއްގައި ފައްޅިން އިވެމުންދިޔަ ތަގްރިރެއްގެ އަޑުއަހާފައި، މަންމަމެންގެ ދުވަސްފަދައިން ބައްޕަމެންގެވެސް ދުވަހެއް އޮންނަންޖެހޭނެކަމަށް ގަބޫލުކުރެވިގެން އޭނާ އެކަމަށް މަސައްކަތްފެށީކަމަށް ބުނެވެއެވެ. އެއީ، 1909 ވަނައަހަރެވެ. ސޮނޯރޯ އަށް ގަބޫލުކުރެވުނު ގޮތުގައި މަންމަމެންގެ ދުވަހު މަންމަމެންނަށް އޮހެމުންދާ ޝުކުރުގެ ތަރާނާގެ ބައެއް ބައްޕަމެންނަށް ހައްގުވާނެއެވެ ( ދި އަރޓް އޮފް މޭންލިނެސް، 2008).

ސޮނޯރޮގެ ބައްޕައަކީ، އެމެރިކާގެ ސިފައިންގެ ތެރޭގައި ގިނަދުވަހު ޚިދުމަތްކޮށްފައިވާ، ވިލިއަމް ސްމާރޓެވެ. ވިލިއަމް ގެ އަންހެނުން ނިޔާވީ 6 ވަނަ ދަރިފުޅު ވިހެއުމުގެ ތެރޭގައެވެ. އެހެންކަމުން، 6 ދަރިން ބަލައި ބޮޑުކުރުމުގެ ބުރަ މަސްއޫލިޔއްޔަތު ވިލިއަމް އުފުލިއެވެ. އާމްދަނީ ހޯދީ ވޮޝިންގޓަނުގައި ހުންނަ އެ އާއިލާގެ ކުޑަކުޑަ ދަނޑެއްގައި ގޮވާން ހައްދައި ވިއްކައިގެންނެވެ. ބައްޕަ، ބައްޕަގެ 6 ދަރިންނަށް ދެމުންގެންދިޔަ ލޯތްބާއި އަޅާލުމާއި އަދި ދަރިން

ތަރުބިއްޔަތުކުރުމަށް ބައްޕަ ހިތްވަރާއިއެކު ކުރަމުން ދިޔަ މަސައްކަތަށް ޝުކުރު އަދާކުރުމުގެ ގޮތުން، ސޮނޯރޯއަށް ގަބޫލުކުރެވުނީ  އޭނާގެ ލޯބިވެތި ބައްޕައާއި އެ ބައްޕަ ފަދަ އެހެން ބައްޕަމެންނަށް ޝުކުރުގެ ޖިޒީއެއް އަދާކުރުމުގެ ދުވަހެއް އޮންނަންވާނެ ކަމަށެވެ. ސޮނޯރޮގެ އުއްމީދަކަށްވީ، އެދުވަސް އެއީ އޭނަގެ ލޮބުވެތި ބައްޕަ ނިޔާވި ދުވަސްކަމަށްވާ ޖޫންމަހުގެ 5 ވަނަދުވަސް ކަމުގައިވުމަށެވެ. އެހެންނަމަވެސް، އިންތިޒަމުކުރުމުގައި ދިމާވިދަތިތަކެއްގެ ސަބަބުން، ވޮޝިންގޓަނުގައި އެ ދުވަސް ފާހަގަކުރީ ޖޫންމަހުގެ 3 ވަނަ އަށްވީ އާދީއްތައިގައެވެ. 

ބައްޕަމެންގެ ދުވަސް ފެށުނުގޮތްކަމަށް ބުނާ ދެވަނަ ގޮތަކީ، އެމެރިކާގައި   މައިނެއް ގޮވައި 368 ފިރިހެނުން ވަރަށް ބިރުވެރިގޮތަކަށް ދުނިޔެ ދޫކޮށްފައިވާތީވެ، އެމީހުންގެ ޒިކުރާ އާކުރުމުގެ ގޮތުން ބައްޕަމެންގެ ދުވަހުގެ ނަމުގައި ދުވަހެއް ފާހަގަކުރުމަށް ގްރޭސް ގޯލްޑަން ކްލޭޓަން ކިޔާމީހަކު ފައްޅިއާއިބެހޭ ވަޒީރަށް ލަފާދިނުމުން، އެކަމަށް އަމަލީ ސިފަގެނެވި 1908 ވަނައަހަރު ވެސްޓް ވަރޖިނިއާގައި ބައްޕަމެންގެ ދުވަސް ފާހަގަކުރެވުނީކަމަށެވެ.

ކޮންމެއަކަސް، އެމެރިކާގެ އެކި އަވަށްތަކުގައި އަވަށުފެންވަރުގައި ބައްޕަމެންގެ ދުވަސް ފާހަގަކުރެވެމުން ދިޔައެވެ. ހަމައެއާއެކު އެދުވަހަކީ، ރަސްމީ ދުވަހެއްގެ ގޮތުގައި ހެދުމަށް ނުރަސްމީ މަސައްކަތްތަކެއް ފެށިގެން ކުރިޔަށްދިޔަ އެވެ. އެ މަސައްކަތުގައި އެންމެ އިސްކޮށް އުޅުނު އެކަކީ، ވިލިއަމް ޖެނިންގްސްބްރަޔަންޓެވެ. 1924 ގައި، ބައްޕަމެންގެ ދުވަހަކީ، ރަސްމީ ބަންދު ދުވަހެއްގެ ގޮތުގައި ހަމަޖައްސަންޖެހޭ ދުވަހެއްކަމަށް އޭރު ހުންނެވި އެމެރިކާގެ 30 ވަނަ ރައީސު ކެލްވިން ކޫލިޖް ވިދާލުވިއެވެ. ނަމަވެސް، އެ ވާހަކަފުޅަކަށް އަމަލީ ސިފައެއް އޭރަކު އައިސްފައިނެތެވެ.

ރައީސް ނިކްސަން

1966 ގައި، އެމެރިކާގެ 36 ވަނަ ރައިސް ލިންޑަން ބީ. ޖޯންސަން ގެ ގަރާރަކުން ބައްޕަމެންގެ ދުވަހަކީ، ރަސްމީ ގޮތުން ފާހަގަކުރާ ދުވަހެއްގެ ގޮތުގައި ހަމަޖެއްސެވި އެވެ. އެދުވަސް ރަސްމީ ބަންދުދުވަހެއްގެ ގޮތުގުގައި ހަމަޖެއްސެވީ އެމެރިކާގެ 37 ވަނަ ރައީސް ރިޗަރޑް ނިކްސަން ގެ ވެރިކަމުގައި 1972 ގައެވެ. އެމެރިކާގެ ސަރުކާރުން އެދުވަސް ފާހަގކުރުމުގެ މަގުސަދަކަށްވީ، ދާޚިލީ ހަނގުރާމައިގެ ސަބަބުން ވީދިފައިވާ އިޖުތިމާއީ ފޭރާން އަލުން ރަނގަޅުކޮށް ގައުމު އެއްބައިވަންތަކުރުމެވެ ( ވިކިޕީޑިއާ – ދަ ފްރީ އެންސައިކްލަޕީޑިއާ ).

ދުނިޔޭގެ އެކި ހިސާބުތަކުގައި ބައްޕަމެންގެ ދުވަސް ފާހަގަކުރާ ދުވަސްތައް

The Best Dad

އެމެރިކާގައި ބައްޕަމެންގެ ދުވަސް ފާހަގަކުރަން ފެށުމާއިއެކު، ދުނިޔޭގެ އެހެން ގައުމުތަކުގައިވެސް އެމެރިކާގެ ނަމޫނާއާއި އެއްގޮތަށް ބައްޕަމެންގެ ދުވަސް ފާހަގަކުރަން ފެށިއެވެ. ގިނަ ގައުމުތަކުގައި، އެއީ، ޖޫން މަހުގެ 3 ވަނަ އާދީއްތަ ދުވަހެވެ. ދެންހުރި ގައުމުތަކުގައި އެކި ތާރީޚުތަކުގައި ބައްޕަމެންގެ ދުވަސް ފާހގަކުރަންފެށި އެވެ. ޖޫން މަހުގެ 3 ވަނަ އާދީއްތަ ދުވަހު ބައްޕަމެންގެ ދުވަސް ފާހަގަކުރާ ގައުމުތަކަކީ، ބަހާމާސް، ބަނގްލާދޭޝް، ބަލްގޭރިއާ، ކެނެޑާ، ޗިލީ، ކޮލަމްބިއާ، ކޯސްޓަރިކާ، ކިއުބާ، ސައިޕްރަސް، ޗެކްރިޕަބްލިކް، ފްރާންސް، ގްރީސް، ގަޔަނާ، ހޮންގްކޮންގ، އިންދިއާ، އަޔަރލޭންޑް، ޖެމެއިކާ، ޖަޕާން، މެލޭޝިއާ، މޯލްޓާ، މޮރިޝަސް، މެކްސިކޯ، ނެދަރލޭންޑްސް، ޕާކިސްތާން، ޕެނެމާ، ޕެރެގްއާއީ، ޕެރޫ، ފިލިޕީންސް، ސިންގަޕޯރ، ސްލޮވާކިއާ، ސައުތުއެފްރިކާ، ޝްރީލަންކާ، ތުރުރީވިލާތް، އިނގިރޭސިވިލާތް ، މި ގައުމުތަކެވެ ( ވިކޕީޑިއާ – ދަ ފްރީ އެންސައިކްލޮޕީޑިއާ ). 

ދިވެހިރާއްޖޭގައިވެސް ބައްޕަމެންގެ ދުވަސް ފާހަގަކުރާ ދުވަހެއްގެ ގޮތުގައި ވިކިޕީޑިއާ އިން ފެންނަން އޮތީ، ޖޫންމުގެ 3 ވަނަ އާދީއްތަ ދުވަހެވެ. ނަމަވެސް، މިދުވަސް ދިވެހިރާއްޖޭގެ އެއްވެސް ރަށެއްގައި އެއްވެސް ސިފައެއްގައި ފާހަގަކުރާކަން އެނގޭނެ މަޢުލޫމާތެއް ނުލިބުނެވެ.

ބައްޕަމެންގެ ދުވަސް ފާހަގަކުރެވޭގޮތް

އެކި ގައުމުތަކުގައި ފަހަގަކުރާގޮތުގައި ކުދި ކުދި ތަފާތު ހުރިކަމުގައި ވިޔަސް، ބައްޕަމެންގެ ދުވަސް ފާހަގކުރުމުގައި ގިނަ ގައުމުތަކުގައި، ބައްޕަމެން ނިދިން ހޭލާވަގުތަށް ހެދުނުގެ ނާސްތާ ބައްޕަގެ އެނދަށް ގެންގޮސް ދިނުމާއި ހެޔޮއެދުމުގެ ކާޑާއި މަލާއި ޗޮކްލެޓް، ގަމީސް، ޓައީ، އިލެކްޓްރޯނިކްގެ ކޮންމެވެސް ބާވަތެއް ފަދަ ހަދިޔާ އެއް ބައްޕަމެންނަށް ދެވެއެވެ. މީގެއިތުރަށް ބައްޕަ ފަރާތުގެ އާއިލީ ގުޅުން ވަރުގަދަ ކުރުމުގެ ގޮތުން، އާއިލީ ހަވިރުފަދަ ހަރަކާތެއް ބޭއވެ އެވެ. ސީ.އެން.އެން އިން ފާހަގަކުރާ ގޮތުގައި ބައްޕަމެންގެ ދުވަހަކީ، ދުނިޔޭގައި 4 ވަނައަށް އެންމެ ގިނައިން ކާޑް ފޮނުވޭ މުނާސަބާ އެވެ.

ގިނަ ގައުމުތަކުގައި ބައްޕަމެންގެ ދުވަސް ފާހަގކުރެވެނީ ވަރަށް ފޯރިއާއި ޖޯޝާއި އެކީގައެވެ. އާއިލާ އަށް ބައްޕަގެ ފަރާތުން ލިބެމުންދާ އަގުނުކުރެވޭފަދަ އެހިތެރިކަމުގެ އަގު ވަޒަންކުރުމުގެ ގޮތުންނެވެ . ބައްޕަމެންގެ ދުވަހުގެ ރަސްމީ މަލަކީ ފިނިފެންމަލެވެ. 

ބުނެވޭގޮތުން، ބައްޕަމެންގެ ދުވަހުގެ ހަފުލާގައި ކޮންމެ ބައްޕައަކަށް ފިނިފެންމަލެއް ހަދިޔާކުރާގޮތަށް ހަމަޖެއްސި މީހަކީ، ދުވަހުގެ ބާނީ، ސޮނޯރޯ ލުއިސް ސްމަރޓް ޑޮޑް އެވެ. ބައެއް ގައުމުތަކުގެ ސަގާފަތުގައި މީހަކު ރަތް ފިނިފެންމަލެއް ޖަހައިގެން، ބައްޕަމެންގެ ދުވަހު ހުރެފިނަމަ ، އޭގެ މާނައަކީ، އެމީހެއްގެ ބައްޕަ ދިރިދުނިޔޭގައި އެބަހުރިކަމެވެ. ހުދު ފިނިފެންމާ ރަމްޒުކޮށްދެނީ އޭގެ އިދިކޮޅެވެ. ބައެއް ގައުމުތަކުގައި ބައްޕަމެންގެ ދުވަހުގެ މަލުގެ ގޮތުގައި ލިލީމާ ވެސް ބެނުންކުރެ އެވެ. ކޮންމެއަކަސް،  ބައްޕަމެންގެ ދުވަހު އެންމެ ގިނައިން ފެނިގެންދާ އެއްޗަކީ މަލާއި މާޓުކުރިއެވެ.

ބައްޕަމެންގެ ދުވަހު ފޮނުވޭ މެސެޖްތައް

ބައްޕަމެންގެ ދުވަހު ބައްޕަމެންނަށް ކާޑާއި އެސްއެމްއެސް ފޮނުވައެވެ. ބައްޕަމެންނަށް ޚާއްސަ މެސެޖްތައް ލިޔެފައެވެ. އެގޮތުން ފޮނުވޭ ބައެއް މެސެޖްތަކުގެތެރޭގައި ތިރީގައިމިވާފަދަ މެސެޖްތައް ހިމެނެއެވެ. 

•  އުފާވެރި ބައްޕަމެންގެ ދުވަހުގެ ހެޔޮއެދުންތައް ފޮނުވަން – ތިޔައީ އެންމެ ރަނގަޅު ބައްޕަ! 

• ބައްޕަ އަޅުގަނޑުމެންނަށް ތިޔަކޮށްދެއްވާ ހުރިހާ ކަމަކަށްޓަކައި ޝުކުރު ދަންނަވަން – އުފާވެރި ބައްޕަމެންގެ ދުވަހެއް! 

•  އަޅުގަނޑުމެންނަށްޓަކައި ބައްޕަ އަބަދުވެސް ހުންނަވާތީ ޝުކުރުދަންނަވަން – ތިޔައީ ވަރަށް ރަނގަޅު ބައްޕައެއް – ލޯބިވާ ދަރިފުޅު 

• ދުނިޔޭގައިވާ އެންމެ ރަނގަޅު ބައްޕަ އަށް – އުފާވެރި ބައްޕަމެންގެ ދުވަހަކަށް އެދެން  

• ދުނިޔޭގައިވާ އެންމެ ރަނގަޅު ބައްޕައަށް ދުނިޔޭގައިވާ އެންމެ ރަނގަޅު ދަރިންގެ ފަރާތުން ބައްޕަމެންގެ ދުވަހުގެ ހެޔޮއެދުންތައް ފޮނުވަމެވެ. 

ކޮންމެއަކަސް، ބައްޕަމެންގެ ދުވަހެއް ފާހަގަކުރަނީ، ބައްޕަމެންނަށް ޙައްޤު ޝުކުރު އަދާކުރުމަށާއި ބައްޕަވަންތަ ކަމާއި ބައްޕަފަރާތުގެ އާއިލީ ގުޅުން ވަރުގަދަ ކުރުމަށެވެ. މީގެ އިތުރަށް މުޖުތަމައުގައި ބައްޕަމެން އަދާކުރާ ދައުރު ފާހަގކޮށް އެކަމަށް ތައުރީފުކުރުމަށެވެ. 

ބައްޕަމެންގެ ދުވަސް ފާހަގަކުރުން : އިސްލާމީ ނަޒަރަކުން ބަލާލުން

ބައްޕަމެންގެ ދުވަހެއް ފާހަގަކުރުމުގެ ބޭނުމަކީ، ބައްޕަމެން ދަރިންގެ ހައްގުގުއި ކޮދޭހައި ކަންތައްތަކަށް ޝުކުރުވެރިވުމެވެ. އިސްލާމީ ނަޒަރަކުން ބަލާއިރު މައިންބަފައިންނަށް ހެޔޮކޮށް ހިތުމާއި ލޯބިވުމާއި އޯގާވެރިވުމާއި މި ކަންކަމަކީ އެންމެ މުހިންމު އަޅުކަންތައްތަކުގެތެރޭގައި ހިމެނޭކަންކަމެވެ. ﷲ ގެ އެއްކައުވަންތަކަން ގަބޫލުކުރުމަށް ކުރެއްވި އަމުރުފުޅާއި ވިދިގެން ދެން އަމުރު ކުރައްވަނީ މައިންބަފައިންނަށް ހެޔޮކޮށް ހިތުމަށެވެ.

ކުރުކޮށް ދަންނަވާނަމަ ދެންނެވެންއޮތީ، އަޅުގނަޑުމެންގެ ހަޔާތުގެ ކޮންމެ ދުވަހަކީ ބައްޕަ އާއި މަންމަގެ ދުވަހެކެވެ. ކީރިތި ޤުރުއާނުގެ މި ބަސްފުޅަކީ މައިންބަފައިންގެ މުހިންމުކަން އެނގޭ ބަސްފުޅެކެވެ.

އެކަލާނގެއަށް ނޫނީ ތިޔަބައިމީހުން އަޅުކަން ނުކުޅައުމަށާއި ، މައިންބަފައިންނަށް ހެޔޮކޮށްހިތުމަށް، ކަލޭގެފާނުގެ ވެރިރަސްކަލާނގެ ކަނޑައަޅުއްވައި އެންގެވިއެވެ. އެދެމީހުންކުރެ އެކަކު، ނުވަތަ އެދެމީހުން ތިބާ ގާތު  ތިބެ، މުސްކުޅިކަމާ ހަމަޔަށް ފޯރައްޖެނަމަ، އެދެމީހުންނަށް އުފް ވެސް ނުބުނާށެވެ. (އެބަހީ ނުރުހުމުގެ ކިތަންމެ ކުޑަބަހެއްވިޔަސް ނުބުނާށެވެ!) އަދި އެދެމީހުންނަށް އަޑުލައި ނަހަދާށެވެ! އަދި މާތްބަހުން އެދެމީހުންނަށް ބަސްބުނާށެވެ! އަދި އޯގާވެރިވުމުގެ ގޮތުން ، ނިކަމެތިކަމުގެ ފިޔަ، ތިބާ އެދެމީހުންނަށްޓަކައި ތިރިކޮށްލާށެވެ! އަދި ބުނާށޭވެ! އަޅުގެ ވެރިރަސްކަލާނގެކޯއެވެ! ކުޑަކުއްޖަކު ކަމުގައި މިއަޅާވީދުވަހު، އެދެމީހުން މިއަޅާ ބަލައިބޮޑުކުރި ފަދައިން، އެދެމީހުންނަށް ރަޙުމަތް ލައްވައިފާދޭނވެ! (ޤުރުއާން، 17:23).

މައިންބަފައިންނަކީ، ދަރިންގެ ފުރިހަމަ އަޅާލުމާއި ލޯތްބާއި އިހުތިރާމް ލިބުން ޙައްޤު ބައެކެވެ. ހަމައެގޮތަށް، ދަރިންނަށް ލޯތްބާއި އަޅާލުމާއި އެހީތެރިކަން ދިނުމަކީ މައިންބަފައިންގެ މައްޗަށް ވާޖިބުވެގެންވާކަމެކެވެ. ދަރިންނާއި މައިންބަފައިން ﷲ އަންގަވާފައިވާގޮތަށް އެބައެއްގެ ޙައްގު އަދާކުރާނަމަ، އެއާއިލާއެއްހައި އޮންނާނީ ލޯބިވެތިކަމާއި ސުލްޙަމަސަލަސްކަމެވެ (މައްކާމަސްޖިދު. ކޯ.ޔޫކޭ،2015).

ހަގީގަތަކީ، ބައްޕަމެންގެ ދުވަސް އަދި މަންމަމެންގެ ދުވަސް ފާހަގަކޮށް އެބައިމީހުންނަށް ލޯތްބާއި އިހުތިރާމްދީ ހެދުމަކީ، މުސްލިމުންގެ ހައިސިއްޔަތުން އަޅުގަނޑެމެން ވަކި ދުވަހަކު ކުރަން އޮތްކަމެއްނޫނެވެ. އަދި ވަކި ދުވަހަކު ކޮށްލުމަކުން ފުދިދާނެ ކަމެއްނޫނެވެ. އެކަމަކު، އެއީ ދަރިންގެ މައްޗަށް ހަމަކޮންމެ ހިދުކޮޅަކުވެސް ވާޖިބު ކަމެކެވެ. ވަކި ދުވަހަކު އެ ދުވަސް ފާހަގަކޮށް ބައްޕަމެންނަށް ޝުކުރު އަދާކުރުމަކީ ، މައިންބަފައިންނަށް ކުރެވޭ ބޭއިހުތިރާމަކަށްވެދާނޭކަމެކެވެ.  އެއީ، މައިންބަފައިންގެ ހައްގުގައި ލަދުވެތިކަމެކެވެ.

އަޅުގަނޑުމެންގެ ހަޔާތުގެ ކޮންމެ ވަގުތުކޮޅަކީ، މައިންބަފައިންނަށްޓަކައިވާ ދުވަހަކަށް ހަދަމާތޯ އެވެ.

އަޅުގަނޑުމެންނަކީ، މައިންބަފއިންނަށް ހެޔޮކޮށްހިތާ ، އެމީހުންދެކެ ލޯބިވާ، އެމީހުންނަށްޓަކައި ހެޔޮ ދުޢާކުރާ  ބައެއްކަމުގައި ލައްވާށި އެވެ.

ނޯޓް: މަންމަމެންގެ ދުވަސް، ބައްޕަމެންގެ ދުވަސް، ކުޑަކުދިންގެ ދުވަސް ފަދަ ދުވަސްތައް ފާހަގަކުރުމަކީ ދީނީގޮތުން މައްސަލައެއް އޮތްކަމެއްނޫންކަމަށް  ޑރ. މުޙައްމަދު ޢިޔާޟް ޢަބްދުއްލަޠީފް ވިދާޅުއެފައިވެ އެވެ. 


މައުލޫމާތު ނެގި ވަސީލަތްތައް:

ވިކިޕީޑިއާ - ދަ ފްރީ އެންސައިކްލޮޕީޑިއާ (2015) http://en.wikipedia.org/wiki/Father%27s_Day

ދިއަރޓް އޮފް މޭންލިނެސް (2008) އަ ބްރިފް ހިސްޓްރީ އޮފް ފަދަރސް ޑޭ. http://www.artofmanliness.com/2008/06/11/a-brief-history-of-fathers-da

ސެލެބްރޭޓިންގ ފާދަރސްޑޭ އިން އިސްލާމް (2015) http://www.makkahmasjid.co.uk/wp/index.php/2010/06/20/celebrating-fathers-day-in-islam/

މަންމަމެންގެ ދުވަސް ފާހަނގަކުރުން : ކިހިނެއް ފެށިގެން އައިކަމެއްތޯ ؟

އަޅުގަނޑުމެންކުރެ ކޮންމެމީހަކަށްވެސް، މަންމަގެދުވަސް، އެއީ، ވަރަށް ޚާއްޞަ ދުވަހެކެވެ. އެ ދުވަހަށް އަޅުގަނޑުމެން އިންތިޒާމްކުރަމު އެވެ. އެއީ ލޮބުވެތި މަންމަމެންނަކީ ކިހާ ޚާއްޞަބައެއްކަން މަންމަމެންނަށް އަނގާދިނުމަށެވެ. އެހެންކަމުން މަންމަމެންގެ ދުވަސް ، އެއީ ކިހިނެއް ފެށިގެން އައިދުވަހެއްތޯ އެނގުމަކީ މުހިންމުކަމެއްކަމުގައި ދެކި، މަންމަމެންގެ ދުވަހުގެ ތާރީޚުގެ ޞަފުޙާތަކުން ކޮންމެވެސް މިންވަރެއް މި ބްލޮގް ކިޔާ ބޭފުޅުންނާއި ޙިއްޞާކޮށްލަމެވެ.

މަންމަމެންގެ ދުވަސް ފުރަތަމަ ފާހަނގަކުރި ބައެއްކަމަށް ތާރީޚުގެ ސަފުޙާތަކުން ފެންނަނީ، އިހުޒަމާނުގެ ގްރީކު މީހުންނާއި ރޯމަނު މީހުންނެވެ. އަދި އެ ދުވަސް އެންމެ ފުރަތަމަ ފާހަގަކުރި ބަޔަކީ އިނގިރޭސި ވިލާތުގައިކަމަށް ބުނެ، މަންމަމެންގެ ދުވަހުގެ ތާރީޚުގެ މޫ އެ ޤައުމާއި ގުޅިފައިވާކަމުގެ ޝަރަފު އެ ޤައުމުގެ ރައްޔިތުން ލިބިގަނެއެވެ. އަދި މަންމަމެންގެ ދުވަސް ފާހަނގަކުރުން ، އިނގިރޭސި ވިލާތުގައި ފާހަނގަކުރާ ' މަދަރިންގ ސަންޑޭ " އާއި ގުޅުންވާކަމަށްވެސް ބުނެވެއެވެ. ރޯމަނުންނާއި ގްރީކު މީހުން މަންމަމެންގެ ދުވަސް  ފާހަނގަކޮށްފައިވަނީ ޢީސާގެފާނު ދުނިޔެއަށް ވަޑައިގަތުމުގެ 250 އަހަރު ކުރިންކަމަށް ތާރީޚު ހެކިދެއެވެ. އިހުގެ ކިރިސްތިއަނުން މަންމަމެންގެ ދުވަސް ފާހަގަކުރީ ޢީސާގެފާނުގެ މަންމާފުޅު މަރްޔަމްގެފާނުގެ ޝަރަފުގައިކަމަށް ބުނެވެއެވެ. ފަހުން، އެދުވަހުގެ ޙަރަކާތްތަކުގައި ހުރިހާ މަންމަމެން ބައިވެރިކޮށް ، ހިންގޭ ޙަރަކާތްތައް ގިނަކުރެވުނެވެ. ކުޑަކުދިން އެ ކުދިންގެ މަންމަމެންނަށް، މަލާއި ހަދިޔާ ގެނެސްދެ އެވެ. އެއީ މަންމަމެންގެ ލޯބިވެތިކަމުގެ ރަމުޒެއްގެ ގޮތުންކުރަންފެށުނު ކަމެކެވެ.

މަންމަމެންގެ ދުވަހުގެ މުނާސަބަތުގައި، އަޅުންނާއި މުއައްޒަފުން އެމީހުންގެ މަންމަމެންނަށް ޒިޔާރަތް ކުރުމަށާއި މަންމަމެންނަށް އިޙުތިރާމް އަދާކުރުމަށް، ވަޒީފާ ދޭފަރާތްތަކުން ބާރުއަޅައެވެ. އެދުވަސްވަރު ކުޑަކުދިން މަންމަމެންނަށް ގެންދާ ހަދިޔާތަކުގެތެރޭގައި ޚާއްޞަ ފުރުޓް ކޭކެއް ހިމެނެއެވެ. ނުވަތަ މޭވާ އަޅައިގެން ތައްޔާރުކުރެވޭ ފޮނިކާނާ އެއް ހިމެނެއެވެ. އޭގެ ނަމަކީ " ސިމްނެލް " އެވެ.  

" މަދަރިންގ ސަންޑޭ " ފާހަނގަކުރުން ހުއްޓުނީ 19 ވަނަ ގަރުނުގައެވެ. ނަމަވެސް ދެވަނަ ބޮޑު ހަނގުރާމަ ނިމުނުތަނާ އަނެއްކާވެސް މަދަރިންގ ސަންޑޭ ފާހަނގަކުރަން އެމެރިކާގައި ފެށުނުވެ. އެއީ ހަނގުރާމަ މަތީ ސިފައިން އެ ސަގާފަތް އަލުން ދިރުވުމުގެ ގޮތުން ކުރަންފެށި ކަމެއްކަމަށް ބުނެވެއެވެ. ވިޔަފާރިވެރިން އެމީހުންގެ ވިޔަފާރި ކުރިއަރުވަން ލިބުނު ރަނުގެ ފުރުސަތެއްގެ ގޮތުގައި އެ ދުވަސް ފާހަގަކުމުގެ ހަރަކާތްތަކުގައި ބައިވެރިވިއެވެ.

މަންމަމެންގެ ދުވަސް ފާހަނގަކުރުން މާޒީގެ ތެރެއިން : ޖޫލިއާ ވޯޑް ހޯވޭ

މަންމަމެންގެ ދުވަސް ރަސްމީގޮތުން އެމެރިކާގައި ފާހަނަގަކުރުމުގެ ޚިޔާލު، އެންމެފުރަތަމަ، ފާޅުކުރި މީހަކީ ޖޫލިއާ ވޯޑް ހޯވޭ އެވެ. އެއީ 1872 ވަނައަހަރު އެވެ. ޖޫލިއާ އަކީ މޮޅު ލިޔުންތެރިއެއްގެ އިތުރުން ކުޅަދާނަ ޅެންވެރިއެކެވެ. ހަމައެއާއެކު އެކްޓިވިސްޓެއްގެ ލަގަބުވެސް ލިބިފައިވެއެވެ.  އޭނާ އެންމެ ބޮޑަށް މަޝްހޫރުވެގެން ދިޔައީ  ބެޓްލް ހިމް އޮފް ދަ ރިޕަބްލިކް  މި ނަމުގައި އޭނާހެދި ދާޚިލީ ހަނގުރާމައާއި ގުޅޭ ލަވައެއްގެ ސަބަބަންނެވެ. ޖޫލިއާ ބޭނުންވީ ޖޫން މަހުގެ 2 ވަނަދުވަސް އެއީ މަންމަމެންގެ ދުވަހުގެ ގޮތުގައި ހަމަޖެހުމަށާއި އެދުވަސް ޞުލްޙަ އަށް ޚާއްޞަކުރުމަށެވެ. މަންމަމެންގެ ދުވަހުގެ މުނާސަބަތުގައި ޖޫލިއާ  ދިން މަޝްހޫރު ތަގްރީރުގައި ހުރިހާ އަންހެނުން ހަނގުރާމައާއި ދެކޮޅަށް ތެދުވުމަށް ގޮވާލިއެވެ. އެ ތަގްރީރު ލިޔެފައިވަނީ 1870 ވަނައަހަރު ބޮސްޓަން ގައެވެ. މަންމަމެންގެ ސުލްހައިގެ ދުވަސް ޖޫންމަހުގެ ދެވަނަ އާދީއްތަ ދުވަހު ބާއްވައި އެކަމާއިގުޅޭ އެތަކެއް ބައްދަލުވުންތަކެއް، ޖޫލިއާ ވަނީ އޭނާގެ އިސްނެގުމުގެ މަތިން ، އެތަކެއް އަހަރުތަކެއް ވަންދެން ބާއްވާފައެވެ. ޖޫލިއާ، ވަރުބަލިވުމެއްނެތި ކުރި މަސައްކަތުގެ ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން މަންމަމެންގެ ދުވަހަކީ ރަސްމީ ބަންދުދުވަހެއްގެ ގޮތުގައި ހަމަޖެހި އެ ދުވަހު ހިންގޭ ހަރަކާތްތަކަކީ ރަސްމީ ހަރކާތްތަކެއްގެ ގޮތގައި ހަމަޖެހުނެވެ. ނަމަވެސް، ދުވަސްތަކެއްފަހުން އެކަން ބަދަލުވެ، މަންމަމެންގެ ދުވަހަކީ މޭމަހުގައި ފާހަނގަކުރާ ދުވަހެއްގެ ގޮތުގައި ހަމަޖެހިގެން ދިޔައެވެ.

މަންމަމެންގެ ދުވަސް ފާހަނގަކުރުން މާޒީގެ ތެރެއިން : އެނާ ޖަރވީސް

އެނާ ޖަރވީސް ފާހަނގަކުރެވިފައިވަނީ އެމެރިކާގައި ، މަންމަމެންގެ ދުވަސް ފާހަގަކުރަންފެށި ބާނީގެ ގޮތުގައެވެ. އެނާ ޖަރވީސް ކައިވެންޏެއްކޮށްފައި ނުވެއެވެ. އެނާ އަކީ " މަންމަމެންގެ ދުވަހުގެ މަންމަ " ގެ ގޮތުގައިވެސް މަޝްހޫރުވެފައިވާ މީހެކެވެ. އެއީ މަންމަމެންގެ ޝަރަފު އުހަށް އުފުލުމަށް އޭނާކުރި ބުރަ މަސައްކަތުގެ ލަގަބެއްގެ ގޮތުންނެވެ. އެނާ ޖަރވީސް އަށް މަންމަމެންގެ ދުވަހެއް ފާހަނގަ ކުރުމުގެ ހތްވަރު ލިބުނީ އޭނާގެ މަންމަ، އޭން މަރީ ރީވްސް ޖަރވީސް ގެ ފަރާތުންނެވެ. އިޖުތިމާއީ ޚިދުމަތްތެރިއެއްގެ ގޮތުގައި މަޝްހޫރު އެން މަރީ ރީވްސް ޖަރވީސް އަބަދުވެސްދެކެމުން އައި ހުވަފެނެއް އޮވެއެވެ. އެއީ ކޮންމެވެސް ދުވަހަކުން، ކޮންމެވެސް މީހަކު ހުރިހާ މަންމަމެންގެ ޝަރަފުގައި ދުވަހެއް ފާހަނގަކުރުމެވެ. މަރުވެފައިވާ މަންމަމެންނާއި ދިރިތިބި މަންމަމެންގެ ޝަރަފުގައެވެ. މަންމަ ދެކެލޯބިވާ މަންމަ ނުހަނު ލޯބިވާ މަންމަގެ އަންހެންދަރިފުޅު އެ މަންމަގެ ހުވަފެން ދުވަހަކުވެސް ހަނދާން ނައްތައެއް ނުލައެވެ. 1905 ވަނައަހަރު، މަންމަ ނިޔައުވުމާއިއެކު އެނާ ތެދުވީ މަންމަގެ ހުވަފެން ޙަގީގަތަކަށ ހެދުމަށެވެ. އެ ދުވަސްވަރު އެމެރިކާގައި މަންމަމެންނަށް އަޅާނުލުމުގެ އާދަ އަށަގަންނަމުން ދިޔަމިންވަރު ބޮޑުކަން އެއީވެސް އެނާ ، އޭނާގެ މަންމަގެ ހުވަފެން ހަގީގަތަކަށް ހެދުމުގެ މަސައްކަތް ކުރުމުގެ އަޒުމު ވަރުގަދަވިކަމެކެވެ.

އެންމެ ފުރަތަމަ ފިޔަވަޅެއްގެ ގޮތުން، ވެސްޓް ވަރޖނިއާގެ ކްރަފްޓަން ފައްޅިއަށް ކަރނޭޝަން މާ ، އެނާ ފޮނުވިއެވެ. ކަރނޭޝަން މަލަކީ އެނާގެ މަންމަގެ ފެވަރިޓް މަލެވެ. އެނާ ގަބޫލުކުރާގޮތުން އެ މާ ރަމްޒުކޮށްދެނީ، މައެއްގެ ސާފު ޠާހިރު ލޯތްބެވެ. ކަރނޭޝަން މާ ފައްޅިއަށް ފޮނުވުމަށްފަހު، ދެވަނަ ހަރަކާތެއްގެ ގޮތުގައި ، އެނާ އޭނާގެ އެކުވެރިން ތަކަކާއެކު މަތީ މަގާމުތަކުގައި ތިބި ބޮޑުންނަށް ސިޓީތަކެއް ލިޔުނެވެ. ސިޓީތަކުގައި އެދިފައިވަނީ، މަންމަމެންގެ ދުވަހަކީ ރަސްމީ ބަންދުދުވަހެއްގެ ގޮތުގައި ހަމަޖެއްސުމަށް ސަރުކާރަށް ބާރުއެޅުމަށެވެ. އެނާމެންގެ އެމަސައްކަތުގެ ނަތީ އަކަށްވީ 1911 ވަނައަހަރު އެމެރިކާގެ ހުރިހާ ސްޓޭޓެއްގައި މަންމަމެންގެ ދުވަސް މޭމަހުގެ 8 ވަނަދުވަހު ފާހަނގަކުރުމެވެ. އަދި 1914 ވަނައަހަރު، އޭރުގެ ރައީސް ވުޑްރޯ ވިލްސަން މޭމަހުގެ ދެވަނަ އާދީއްތަ ދުވަހަކީ، މަންމަމެންގެ ދުވަހުގެ ގޮތުގައި ހަމަޖައްސަވާ ގަރާރެއް ނެރުއްވިއެވެ.

މަންމަމެންގެ ދުވަސް، މިއަދު ފާހަނގަކުރެވޭގޮތް:

މިއަދު ދުނިޔޭގެ ވަރަށް ގިނަ ގައުމުތަކުގައި މަންމަމެންގެ ދުވަސް ފާހަނގަކުރެވެ އެވެ. އޭގެތެރޭގައި އެމެރިކާ، އިނގިރޭސިވިލާތް، އިންޑިއާ، ޑެންމާރކް، ފިންލަންޑް، އިޓަލީވިލާތް، ތުރުކީވިލާތް، އޮސްޓްރޭލއާ، މެކްސިކޯ، ކެނެޑާ، ޗައިނާ، ޖަޕާން، ބެލްޖިއަމް، މެލޭޝިއާ، އަދި ދިވެހިރާއްޖެ ހިމެނެއެވެ. ދިވެހި ރާއްޖޭގައި މަންމަމެންގެ ދުވަސް ފާހަނގަކުރާ ދުވަހަކީ، މޭ މަހުގެ 13 ކަމުގައި ވިކިޕީޑިއާ ގައި ވެއެވެ. ދުނިޔޭގެ އެކި ގައުމުތަކުގައި މަންމަމެންގެ ދުވަސް ފާހަނގަކުރަނީ އެކި މަސްމަހު އެކި ދުވަސްތަކުގައެވެ.

ރައްޔިތުން، މަންމަމެންގެ ދުވަސް ފާހަނގަކުރާ ދުވަހު ގެ ބޭނުން ހިފަނީ، މަންމަމެންނަށް ޝުކުރުގެ ޖީޒީއެއް އަދާކުރުމަށެވެ. މަންމަމެންގެ ހެޔޮކަމަށާއި މަންމަމެންދޭ ލޯތްބާއި އެހީތެރިކަމަށްޓަކައެވެ. މަންމަމެންނަށް ހެޔޮ ދުޢާކުރުމާއި މަންމަމެންނާއިއެކީ ވަގުތު ހޭދަކުރުމަށެވެ.

ކޮންމެއަކަސް، މިއަދު މަންމަމެންގެ ދުވަސް ވެފައިވަނީ ވަރަށް މަޝްހޫރު ދުވަހަކަށެވެ. ފޯނުލައިންތައް އެންމެ ބިޒީ ވާ އެއްދުވަހަކީ އެދުވަހެވެ. މަންމަ މެންނަނަށް ހެޔޮއެދުމުގެ ކާޑާއި މަލާއި ހަދިޔާ ފޮނުވުމަކީވެސް މިއަދު މަންމަމެންގެ ދުވަހުގެ އާދަކާދއިގެތރޭގައި ހިމެނޭ ކަމެކެވެ. ހަމައެޢައިއެކު، ވިޔަފާރިވެރިން ފުރުސަތުގެ ބޭނުން ހިފައި، މަލާއި ، ކާޑާއި ހަދިޔާފަދަ ތަކެތި އިޝްތިހާރުކުރެއެވެ. އެހެންކަމުން މިއަދު މަންމަމެންގެ ދުވަސް ވެފައިވަނީ ވިޔަފާރިވެރިންގެ ވިތަފާރި ކުރިއެރުވުމަށް ލިބޭ ރަނުގެ ފުރުސަތަކަށެވެ. އެހެންނަމަވެސް، ދުވަހުގެ ބާނީ އެނާ ޖަރވީސް، އެންމެ ހިތާމަކުރާކަމަކީ، މި ދުވަހުގެ މުނާސަބތު ވިޔަފާރިކަމަކަށްވެފައިވާ މިންވަރު ބޮޑުކަމުންނެވެ. ކޮންމެއަކަސް، މިފަދ ގޮތަކަށް ފެށިގެން އައިދުވަހަކަށްވާތީ ،  މި ދުވަސް ފާހަގަކުރުން ، އެއީ ދީނީ ގޮތުން ބަލާއިރު ކޮންކަހަލަ ކަމެއްތޯ  މި ސުވާލުއުފެދޭނެ އެވެ. ޖަވާބު  ހޯއްދެވުމަށް http://www.mvislamqa.com/beta/views.asp?questionID=1330   މި ލިންކު ބައްލަވާ ލައްވާށެވެ.

ކުރީގެ ފިލޯސަފަރުންނާއި މިހާރުގެ ފިލޯސަފަރުންގެ ނަޡަރިއްޔާތުގެ އަލީގައި މުދައްރިސުންގެ ދައުރު

އުނގަންނައިދިނުމުގެ ލޯބި އަދި ރަނގަޅު މުދައްރިސުވަންތަކަން - 8

ނިންމުން: އުނގަންނައިދިނުންވަންތަ ލޯބީގެ އިޤުރާރު

އުނގަންނައިދިނުންވަންތަ ލޯބި އުފެދިގެން އަންނަނީ، ޓީޗަރުގެ އަމިއްލަ ޖަޒުބާތުގެ  ތެރެއިންނެވެ. ޓީޗަރަށް އެނގިފައިވާ އެނގުންތަކާއި ދައްކާ ނަމޫނާއިންނެވެ. ޓީޗަރުގެ  އަޚުލާޤިއްޔާތުގެ ތެރެއިންނާއި ކުރާ ކަންތައްތަކުންނެވެ. މިވާހަކަތައް ތިރީގައިމިވާ، އުނގަންނައިދިނުންވަންތަ ލޯބީގެ އިޤުރާރުގައި ޚުލާސާ ކުރެވިފައިވާނެއެވެ. އެ އިޤުރާރު ބިނާވެފައިވަނީ ހާރޓްމަޓް ވޮން ހެންޓިގް، ޒެއިޓް-ޕީރިއޮޑިކަލް (ނަމްބަރ.39؛ ސެޕްޓެމްބަރ 19، 1991) ގައި ލިޔުއްވާފައިވާ ލިޔުއްވުމަކުންނެވެ.

އަސްލެއްގެ ގޮތުން ބަލާއިރު މި އިޤުރާރުގައިމިވާ އުޞޫލުތަކާއި އެއްގޮތަށް، އޭނާގެ ދަރިވަރުންނަށް ޒިންމާވާން ޖެހޭނެއެވެ. ޓީޗަރެއްގެ ގޮތުން އަޅުގަނޑު، އަޅުގަނޑުގެ ނަފުސަށް ވަސިއްޔަތް މިކުރަނީ،

·       ކޮންމެ ކުއްޖެއްގެވެސް (އެންމެ ނިކަމެތި ކުއްޖާވެސް ހިމެނޭގޮތަށް)، އެއްވެސް ކުއްޖަކާއިމެދު ތަފާތު ނުކުރުމަށާއި ނުކުޅެދޭ ނުވަތަ ޤާބިލުކަންނެތް ޙާލަތްތަކުގައްޔާއި ހެދިބޮޑުވަމުން އަންނަ މާޙައުލުގައި ކުއްޖާގެ މައުސޫމްކަން ދިފާޢު ކުރުމަށެވެ.

·        ދަރިވަރުގެ ޖިސްމާނީ އަދި ސިކުނޑީގެ ސަލާމަތްތެރިކަމަށް ޖަވާބުދާރީ ވުމަށެވެ.

·      އަޅުގަނޑު ކުރާކަމަކުން ދަރިވަރުގެ ޖަޒުބާތަށާއި އިޙުސާސްތަކަށް އަންނަ ބަދަލުތައް ފާހަގަ ކުރުމަށާއި އަދި އެކަމަށް ސީރިއަސްކޮށް ރިއާޔަތް ކުރުމަށެވެ.

·       ކޮންމެ ދަރިވަރެއްގެވެސް ނަފުސަކީ ހަމަ ބޮޑުމީހެއްގެ ވެސް ނަފުސުހާ ޢިއްޒަތްތެރި އެއްޗެކަށް ކަމަށް ޤަބޫލުކޮށް ދަރިވަރުންނާއި އެކު ދެފަރާތް އެއްބަސްވާ ގޮތަށް ކުރިއަށް ދިޔުމަށެވެ.

·        ދަރިވަރުގެ ކުރިއެރުމުގެ އުޞޫލުތަކަށާއި ޙަރަކާތްތަކަށް ބިނާކުރުމާއިއެކު ދަރިވަރުންގެ ޚާއްސަ ހުނަރުތަކަށް ރިއާޔަތްކޮށް ދަރިވަރުގެ ތަރައްޤީ ކުރިއެރުވުމަށް މަސައްކަތް ކުރުމަށެވެ.

·        ދަރިވަރުން ބިރުވެރިކަމާއި ހާސްކަމާއި ކުއްވެރިވުމުގެ އިޙުސާސްތަކުން ސަލާމަތް ކުރުމާއި ނަފުސުގެ ހިތްވަރު މަތިކުރުމަށެވެ.

·        ކަންކަން ނުވާނެކަމަށް ދަރިވަރުން ވިސްނާހިނދު، ދަރިވަރުގެ އުއްމީދު ކަނޑުވާނުލުމަށާއި ވިސްނުންސީދާ ކުރުމަށް އެހީތެރިވުމަށެވެ.

·        އިޖުތިމާއީ ކަންކަމަށް ދަރިވަރުން މަސްއޫލުވުމަށް ދަރިވަރުން ހާނުވައި ތަރުބިއްޔަތު ކުރުމަށެވެ.

·        ދަރިވަރުންގެ ޙަޔާތުގައި ރަނގަޅު ކަންތައްތައް އޭގެ އެންމެ ހެޔޮގޮތުގައި ތަޖުރިބާ ކުރުމުގެ ފުރުޞަތު ހޯދުމަށް އެހީތެރިވުމަށެވެ. އަދި

·        މިހާރު ދިރި މިއުޅޭ ދުނިޔެއަށްވުރެ މާ ރަނގަޅު ދުނިޔެއެއް ހޯދިދާނެކަމެއްކަން ވިސްނައި ދިނުމަށެވެ.

ރަނގަޅު ޓީޗަރުންނަކީ، އެންމެ އުނދަގޫ ޙާލަތްތަކުގައިވެސް، ދަރިވަރަށްވާ ހެޔޮމިސާލުތަކެކެވެ. މުދައްރިސުން އެބޭފުޅުންގެ މަސައްކަތް ހެޔޮގޮތުގައި ބަލައިގަނެ ދަރިވަރުން ތަރުބިއްޔަތު ކުރުމުގެ އެކަށޭނެ މާޙައުލެއް ބިނާ ކުރުމަށް ގަދައަޅައި މަސައްކަތް ކުރައްވަންޖެހިލައްވައެވެ. އަދި މިހާރަށްވުރެ އިންސާނިއްޔަތުކަންބޮޑު ދުނިޔެއެއް ބިނާކުރައްވަން މަސައްކަތް ކުރައްވަން ޖެހިލައްވައެވެ. ހެޔޮވިސްނުމުގައި މުދައްރިސުން މަސައްކަތް ކުރައްވާނަމަ، މުދައްރިސުން ކުދިންނަށާއި ނުވަތަ ބޮޑެތި މީހުންނަށް އެހީތެރި ވެދެއްވާނއެވެ. އެބައިމީހުންގެ ޤާބިލިއްޔަތުކަމަށާއި ހަޔާތަށް އަންނާނެ ހެޔޮ ބަދަލު ތަޖުރިބާ ކުރުމަށެވެ. އުނގަންނައިދިނުންވަންތަ ލޯބި ދަރިވަރަށް މަގުދައްކައިދޭނީ، މިއަދަށްވުރެ މާ ބާއްޖަވެރި ދުނިޔެއެއް ހޯދިދާނެކަމަށެވެ. ''މުދައްރިސުންނަކީ ބާއްޖަވެރި ދުނިޔެއަކަށް ދޮރު ހުޅުވައިދޭ ބައެކެވެ.'' ބުނެވޭ މޮޓޯއާއި އެއްގޮތަށެވެ.އުނގަންނައިދިނުންވަންތަ ލޯތްބާއިނުލައި، އުނގެނުމާއި އުނގަންނައިދިނުން ދެމިއޮންނާނީ، ހަމައެކަނި ނަމެއްގައި ''އެދެވޭ ގޮތުގައި އުނގަންނައިދިނުން، ކުރިއަށް ގެންދިޔުންކަމުގައެވެ. އެއަކުން މަންހަޖުގެ އަސްލު މަޤުޞަދެއް ޙާޞިލެއް ނުވާނެއެވެ.'' ( ވެބްސްޓަރ، 2009، ސ. 44).

ދިރިއުޅުމާއިމެދު އުފާވެރި ކުރުވައި މާއްދީ ދުނިޔޭގައިހުރި އުފަލާއި އަޖާއިބު ކުރުވަނިވި ކަންތައްތައް ދުށުމަށް މަގުދެއްކުމާއި ރޫޙާނިއްޔަތު ދަރިވަރުންގެ ހިތްތަކުގައި ދިރުވުމަކީ މުދައްރިސެއްގެ އެންމެ މުހިއްމު ހުނަރެވެ. އުފަލަކީ ކޮބާކަމާއި ދުނިޔެވީ ޙައިރާން ކުރުވަނިވި ކަންތައްތަކަކީ ކޮބައިކަމާއި ހިތްހަމަޖެހުމަކީ ކޮބައިކަމާއި ކޮންމެ ދުވަހެއްގެ  ދިރިއުޅުމުގައި ދިމާވާ ހިތާމަތަކަށް ކުރިމަތިލާން ދަސްކޮށް ދިނުމަކީވެސް  މުދައްރިސުގެ ޒިންމާއެކެވެ. މިކަންކަމަކީ، ރައްކާތެރިކަމެއް މިއަދު އެކަކަށްވެސް ނެތުމާއި ކުރާކަމެއް ފުރިހަމަވާންޖެހޭނެ ކަމަށް އެންމެންދެކި އެކަމަށް އޮންނަ ޑިމާންޑާއި ޕްރެޝަރު ބޮޑުވަމުންދުވަސްވަރެއްގައި ދަރިވަރުންނަށް ލިބެންޖެހޭ ތަރުބިއްޔަތެވެ. ގިނަ ދަރިވަރުންނަށް، ޙަޔާތުގެ އުފާވެރިކަން އުނގެނުމަކީ މުހިއްމު ކަމަކަށް ވެދާނެއެވެ. އެއީ، ޙަޔާތުގެ ފުން އަދިރި ފަރާތް 
އެއްކިބާ ކުރުމަށް ނުވަތަ އެކަމުން ސަލާމަތް ވުމަށެވެ

ރިފަރެންސް

އެރިސްޓޯޓްލް (1981) ނިކަމަޚްކްސަން އެޓިއްކާ [ ދަ އެތިކްސް އޮފް ނިކަމަޚޯސް]. ( އެސް. ނުއެޓިލަ، ޓްރާންސްލޭޝަން ) 
ހެލްސިންކީ، ފިންލަންޑް،ޣޯޑީމަސް.

ބަރކޯވް، ޖޭ.އެޗް.، ކޮސްމައިޑްސް، އެލް.، އަދި ޓޮބީ، ޖޭ. (1995). އެޑަޕްޓެޑްމައިންޑް ، ދަ އިވޮލިއުޝަނަރީ ސައިކޮލޮޖީ އެންޑް ދަ ޖެނެރޭޝަން އޮފް ކަލްޗަރ.އޮކްސްފޯރޑް ޔނިވަރސިޓީ ޕްރެސް.

ބެކް-ގަރނޭޝެއިމް، އަދި ބެކް، ޔޫ. (1995). ދަ ނޯރމަލް ކެއޯސް އޮފް ލަވް،ކޭމްބްރިޖް، ޕޮލިޓީޕްރެސް.

ބްލެއިޒްނަރ، އާރ. އަދި އެޑަމްސް، އާރ. (1992) އެޑަލްޓް ރިލޭޝަންށިޕްސް.ލަންޑަން: ސޭޖް.

ބްރޭޑްޝޯވް، އޭ. (1996) ޔޭސް! ދެއަރ އިޒް އެން އެތިކްސް އޮފް ކެއަރ: އެންއަންސަރ ފޮރ ޕީޓަރ އޯލްމާރކް. ޖަރނަލް އޮފް މެޑިކަލް އެތިކްސް (22) 8-13.

ބަރންސް، ޑީ.ޕީ.، އަދި ރަތުބޯން، އެން. (2010) ދަ ރިލޭޝަންޝިޕް އޮފް، ނެރެޓިވް ވަރޗޫ އެޑިއުކޭޝަން، އެންޑް އެން އެތިކް އޮފް ކެއަރ އިން ޓީޗިންގ ޕްރެކްޓިސް. އިން އެޑިއުކޭޝަން (2) 16

ސިގްނޯސް، ޔޫ. (1910) އަނޯސިގްނޯސް ރައިޓިންގްސް އެބައުޓް ދަ ފައުންޑޭޝަންއޮފް ދަ ފިނިޝް އެލެމެންޓްރީ ސްކޫލް. ހެލްސިންކީ، ފިންލަންޑް.

އުނގަންނައިދިނުމުގެ ލޯބި އަދި ރަނގަޅު މުދައްރިސުވަންތަކަން – 7

ޙައްލަކީ އުނގަންނައިދިނުންވަންތަ ލޯބި ހެއްޔެވެ؟

އުނގަންނައި ދިނުމާއި ސްކޫލްގައި ކުރާ މަސައްކަތްތަކަކީ، ކާމިޔާބު އަދި ފާހަގަކުރެވޭފަދަ ނަތީޖާ ޙާސިލުކުރުމުގެ އީޖާބީ ތަޖުރިބާއަށް މަގުފަހިކޮށްދޭ ކަމެއްގެ ގޮތުގައި މާނަ ކުރެވެއެވެ. އަދި އެއީ ޖަޒުބާތުގެ މަރުކަޒެއްގެ ގޮތުގައިވެސް މާނަކުރެވެއެވެ. މި ނަޒަރުން ވިސްނާނަމަ، ޝައްކެއްނެތް ގޮތުގައި އެއީ ހިތްވަރުލިބޭ އަދި ކުރިމަގެއް އޮތް އުނގަންނައިދިނުމުގެ ޙަޤީޤަތެވެ. ގިނަ މުދައްރިސުންނާއި ދަރިވަރުން ބޭނުންވަނީ އެގޮތެވެ. އުނގަންނައިދިނުން ވަންތަ ލޯތްބާއި އޭގެ ނަތީޖާ ބޭނުންތެރިވާ ފަދައިން އެފަދަ މަތިވެރި އަމިއްލަ އެދުމެއްނެތް އުނގެނުމަކާއިމެދު ޚިޔާލީފޮލާ ކެއްކުމަކީ އޭގެ ނުރަނގަޅު އަސަރު ހިމެނޭ ކަމެކެވެ.

މުދައްރިސެއްގެ ދެފަރާތް ހިމެނޭ ތަސްވީރެއްގެ ދައުރު ދަރިވަރެއްގެ ކާމިޔާބީއަށް އަމާޒުކުރުމުން އެއިން ދޭހަވާ މާނައަކީ، ދަރިވަރުންގެ ކާމިޔާބީއަކީ، މުދައްރިސުގެ އުނގަންނައި ދިނުމުގެ ހުނަރާއި ޚިޔާރުކުރާ ގޮތްތަކާއި އޭނާ ދެކޭގޮތާއި އޭނާގެ ޤާބިލުކަމާއި ނުވަތަ އުނގަންނައި ދިނުމުގެ ހުނަރުގެ ސަބަބުން، ލިބޭ ކާމިޔާބީ ކަމެވެ. އުނގެނުމަކީ އުފަލަކަށް ބަރޯސާ ކޮށްގެންކުރާކަމެއް ނޫނެވެ. އަދި އެއީ އެދަރިވަރެއްގެ އަމިއްލަ ހުވަފެނީ ދުނިޔެ ޙާސިލުކުރުމަށް ކުރާކަމެއްވެސްނުމެ ނޫންމެއެވެ.

ބިރުވެރިކަމަކީ، ދަރިވަރުގެ ނާކާމިޔާބު، މަސައްކަތްކުރާހިތްނުވުން، ނުވަތަ ސަމާލުކަން ދިނުމަށް ނުކުޅެދުން އެއީ ދަރިވަރުގެ ޤާބިލުކަން ނެތުންކަމަށާއި މުދައްރިސުގެ ނާޤާބިލުކަމުގެ  ސަބަބުންކަމަށް މާނަ ކުރެވިދާނެތީއެވެ. މުދައްރިސުގެ އަސްލު ދައުރަކީ ދެފަރާތުގެ ދެމެދުގައި އޮންނަ ގުޅުން ގުޅުވައިދޭ ދައުރެވެ. އެއީ މުދައްރިސުގެ ނަފުސާއި ދަރިވަރުންނާއި ދެމެދު އުފެދޭ ގުޅުމެވެ. މުދައްރިސެއްގެ މަސައްކަތުގެ ތެރޭގައި ބައިވަރު ޖަޒުބާތީ އުނދަގޫތައް ހިމެނެއެވެ. ރުޅިއާއި ހިތްހަމަނުޖެހުން ތަޖުރިބާ ކުރުމަކީ މުދައްރިސަށް ދިމާވާނެކަމެކެވެ. އެތަކެއް ހައްލެއް އުފައްދާފައިވި ކަމުގައިވިޔަސް ތިމަންނަ ނާކާމިޔާބު ވެއްޖެކަމަށް ހީވާ ކިތަންމެ ފަހަރެއް، ކިތަންމެ ވަގުތެއް މުދައްރިސާއި ކުރިމަތި ވާނެއެވެ. މުދައްރިސެއްގެ މަސައްކަތުގައި ހަމްދަރުދީއާއި އަޅާލުމާއި ލޯބި ހިމެނުމަކީ ގިނަފަހަރަށް ބޮޑު މައްސަލައަކަށް ވެއެވެ. އަރލީ ހޯޝްޗައިލްޑް (1983) މާނަކުރާގޮތުން، މުދައްރިސެއްގެ މަސައްކަތަކީ، ޖަޒުބާތީ މަސައްކަތެކެވެ. އެއީ ދަރިވަރުންގެ ޖަޒުބާތުތައް، މުދައްރިސް ކޮންޓްރޯލުން ބައްޓަންކުރާތީއެވެ.

ސްކޫލްތަކުގައި ހެދިފައި ހުންނަ ޤަވާއިދުތަކުގައި ބުނެފައިވާ ގޮތުން  ދަރިވަރުންނަށް އެހީތެރިވުމާއި އަޅާލުމުގައި ޖަޒުބާތާއިއެކު ބައިވެރި ވެވިދާނެއެވެ. އެހެންނަމަވެސް، ބައެއް ޙާލަތްތަކުގައި ދަރިވަރުންގެ ކަންކަމުގައި އެހީތެރިވެދެވެން ނޯވެއެވެ. ނަތީޖާއެއްގެ ގޮތުން މުދައްރިސުންނަށް އިޙުސާސްކުރެވެނީ، ހުރިހާ ދަރިވަރުންގެ ބޭނުންތަކާއި ގުޅޭގޮތުން  ދަރިވަރުންނަށް އެހީތެރިވެ ނުދެވޭކަމެވެ. އެކަމަކު ކުއްވެރިކަން އިޙުސާސްކުރެވެއެވެ. އެހެންކަމުން ސްކޫލް ހިމެނޭ ޖަމާޢަތަކުން އެ ސްކޫލެއްގައި ޖަޒުބާތު ގެންގުޅެންޖެހޭ މިންގަނޑެއްގެ ޤަވާއިދު ކަނޑައެޅުން މުހިންމެވެ. ޖަޒުބާތުގެ ގޮތުން ބުނެލެވޭނެ ބަސްތައް ރެގިއުލޭޓްކުރަން ޖެހޭނެއެވެ. ޖަޒުބާތީ ބަސްތަކަކީ، ޖިންސަށް ތަފާތުވާ އެއްޗެއްކަން ވެސް ހަނދާންކުރަންޖެހެއެވެ. ހަމަމިއާއިއެކު ، ކޮންމެ  މުދައްރިސަކުވެސް ދަރިވަރުންގެ ޙައްޤުގައި އަމިއްލަނަފުސަށް ކުރެވޭ ލޯބީގެ  އިޤްރާރެއްގެމަތީގައި ހުރުން މުހިންމެވެ.

އުނގަންނައިދިނުމުގެ ލޯބި އަދި ރަނގަޅު މުދައްރިސުވަންތަކަން - 6

އުނގަންނައިދިނުންވަންތަ ލޯތްބަކީކޮބާ؟

މަރިއްޓޯ ހާވިއޯ (1948) ބުނެފައިވާގޮތުން ކިޔަވައިދިނުމުގެ ތެރެއިން މީހުންގެ ޝަޙުސިއްޔަތު ބިނާކުރުމުގެ އަމާޒަކީ، ލޯބިވަންތަކަމާއިއެކު ނޫނީ ނުކުރެވޭނެކެމެކެވެ. ހާވިއޯއަކީ ދުނިޔޭގައި މިވަގުތު ތަޢުލީމީގޮތުން އެންމެ ކުރީސަފުގައި ގުނާލެވޭ ސްކޫލްތައްހުރި ގައުމު (ފިންލެންޑް) ގެ ތަޢުލީމީ ދާއިރާގެ ވަރށް ނުފޫޒުގަދަ ޝަޙުސިއްޔަތެކެވެ. ހާވިއޯ ބާރުއަޅުއްވާގޮތުން މުދައްރިސެއްގެ މަސައްކަތުގައި ދެ ޝަރުތެއް ހިމެނެއެވެ. އެއީ، ދަރިވަރުންނާއި ގުޅިފައިވުމާއި ދިރިއުޅުމުގެ އަގުތަކާއި ޒިންމާދާރުކަމާއިއެކު ދެމިހުރުމެވެ. ހުނަރުވެރި މުދައްރިސެއް، ދަރިވަރަކު ބޭކާރު ކަމެއްކުރާއިރު ނުވަތަ ލިބޭ ފުރުސަތުނަގާލާ ފެއިލްވާއިރު މަޑުން ނުހުންނާނެއެވެ.

ހާވިއޯ (1948) ވަނީ އުނގަންނައި ދިނުންވަންތަ ލޯބީގެ އަޚުލާޤީ ސިފަތައް ފާހަގަ ކުރައްވާފައެވެ. އުނގަންނައިދިނުންވަންތަ ލޯބި، ކޮންމެ ދަރިވަރަކަށްވެސް އެދަރިވަރެއްގެ ސިފައަށް، އުޅުމަށް، ޝަޙުސިއްޔަތަށް ބެލުމެއްނެތި ލިބެންވާނެއެވެ. އުނގަންނައި ދިނުންވަންތަ ލޯތްބަކީ ކިޔަވައިދޭ ގޮތެވެ. އެއީ މުދައްރިސު ދަރިވަރާއިމެދު ކަންތައްކުރާގޮތެއްގެ މައްޗަށް ބިނާކޮށް ދަރިވަރު އަމަލުކުރާގޮތުން، މުދައްރިސުގެ ކިބައިގައި އުފެދޭ އިޙުސާސެއް ނޫނެވެ. އުނގަންނައި ދިނުމުގެ ގޮތެއްގެ (ޓީޗިންގ މެތަޑް) ގޮތުގައި ''ޓީޗަރުގެ ލޯތްބަކީ، ޓީޗަރު ދަރިވަރާއިމެދު ކަންތައްކުރާ ރަނގަޅު ގޮތަކުން މުދައްރިސާއިމެދު ދަރިވަރު ދެކޭގޮތަށް ބިނާކޮށް، ދެވޭ އެއްޗަކަށް ވެގެންނުވާނެއެވެ.'' (ހާވިއޯ، 1948، ސ.71) އަދި އެއީ، ދަރިވަރު އުފާކޮށްލަން ނުވަތަ ހަލާކުކޮށްލަން ދެވޭ އެއްޗަކަށް ވެގެންނުވާނެއެވެ. އެއީ ދަރިވަރުން މަސައްކަތަށް އަނބުރުވައި، ހިތްވަރުކުރުވައި، ނަފުސު ތަރުބިއްޔަތު ކުރުވަން ތާއަބަދު މުދައްރިސަށް ބަރޯސާ ކުރުވުމެއްނޫނެވެ. އަދި އެއީ ކުޑަކުއްޖާ އަމިއްލަ އަމިއްލައަށް ކަންތައް ކުރުވަން ބާރުއެޅުމެއްވެސް ނޫނެވެ. އުނގަންނައި ދިނުންވަންތަ ލޯބި ބުނެދެނީ އެކަކު އަނެކަކަށް ބަރޯސާވުމެވެ. އެކަކު އަނެކަކަށް ބޭނުންވާކަމާއި ޤަބޫލުކުރާކަމެވެ.

އުނގަންނައި ދިނުމުގައި ލޯބި ފެންނާނީ ފުރިހަމައަށް މަސައްކަތް ކުރުމަށް މަގުދައްކައިދޭ ކަމެއްގެ ގޮތުގައެވެ. ހަމަ އެހެންމެ، ކެއްތެރި، އިތުބާރާއި ކުރާ އަދި މާފުކުރާ ކަމެއްގެ ގޮތުގައެވެ. މަޤްސަދަކީ،އުނގެނުމަކީ މަޖާކަމަކަށް ނުވަތަ ފަސޭހަކަމަކަށް ނުވަތަ އުފާވެރިކަން ލިބޭ ކަމަކަށް ހެދުމެއްނޫނެވެ. އެކަމަކު އެއީ ދަރިވަރުން އަމިއްލައަށް އުނގެނުމުގެ އެހީ އުފައްދާފަދަ އެކަށީގެންވާ މާޙައުލެއް ޤާއިމުކުރުމުވެ. ނަތީޖާއަކަށް ދަރިވަރުންގެ ޤާބިލުކަމުގެ އެންމެ މަތީ ދަރަޖައަށް ވާސިލުވުމެވެ. ޝެލެރިއަން ފަލްސަފާގައި ވާގޮތުން، މުދައްރިސުންގެ ލޯބީގައި، ދަރިވަރުގެ ކިބައިގައި ބޭރުފުށުން ފެންނަވަރަށްވުރެ މާގިނައިން ހުރެއެވެ. މިވާހަކަ އެރިސްޓޯޓްލްގެ ޚިޔާލުކަމުގައިވާ އެހެން މީހުންނަށް ރަނގަޅަށާއި ހެވަށް އެދުން، މިވާހަކައަށް ތާއީދުކުރެއެވެ (އެރިސްޓޯޓްލް، 1981).

ޝައްކެއްނެތް ގޮތުގައި، ލޯބީގައި އެތަކެއް ބާވަތެއް ހިމެނެއެވެ. އޭގައި، އިޙުސާސް، އަމަލު، ޝުޢޫރު، ދެއްކުންތެރިކަން ހިމެނެއެވެ. މީހާގެ އަމަލާއި ޙަރަކާތަށް ލޯބި މަގުދައްކައެވެ. އަދި ޝަޢުޤުވެރިކަމަށް ބިންގާއަޅައިދެއެވެ. ކަންކުރުމަށް ލޯބި ކުރުމާއި ތަޖުރިބާ ޙާސިލުކުރުމަށް ލޯބި ކުރުމާއި އުފެއްދުންތެރިކަމަށް ލޯބިކުރުމާއި މިކަންކަމަކީ ޓީޗަރުންނާއި ދަރިވަރުންނަށް ނުހަނު ބޭނުންތެރި ކަންކަމެވެ. ފަހަރެއްގައި، އުނގަންނައި ދިނުމުގެ ލޯބީގެ ތަޢުރީފަކީ ނަފުސު ޤުރުބާން ކުރުންކަމަށް ހީވެދާނެއެވެ. އެކަމަކު އެއީ ރަނގަޅު މުދައްރިސުވަންތަ ކަމެކެވެ. އަދި އެއީ އުނގަންނައި ދިނުމުގެ ރަނގަޅުގޮތެވެ. އަދި އެއީ ދަރިވަރުގެ ކިބައިގައިވާ ޤާބިލިއްޔަތުކަމަށް ފުރިހަމައަށް އިތުބާރުކުރުމެވެ. އެހެންކަމުން، ބޭނުންވާކަމަކީ އެ އިތުބާރު ދެއްކުމަށްޓަކައި ހިތްވަރާއި އަޒުމާއިއެކު މަސައްކަތްތައް ކުރުމެވެ. އުނގަންނައި ދިނުންވަންތަ ލޯބީގެ މާނައަކީ، ދީލަތިވުމެއް ނޫނެވެ. އެކަމަކު އެއީ އުނގަންނައި ދިނުމުގެ ތެރެއިން ޙާސިލުކުރެވިދާނެ ކަންތައްތަކާއިމެދު ތިމާގެ ހިތުގައިވާ ޝައުޤުވެރިކަމާއިމެދުވާ ދަހިވެތިކަމެވެ. މުދައްރިސުގެ އުނގަންނައި ދިނުމުގައި ދަރިވަރު ބައިވެރިކުރުމެވެ. ޤާބިލިއްޔަތުކަމަކީ، މުދައްރިސަށްލިބޭ ހިތްހަމަޖެހުމާއި އިނާމެވެ. ލޯބީގެ ހަމައިގައި، ދަރިވަރުގެ ފޮރުވިފައިވާ ހުނަރުތަކާއި ފުރުސަތުތައް ނެރެދޭނެއެވެ. އެއީ ބުއްދީގެ ހަމަ އެއީ ނުވާނެކަމަކަށްބަލައި ހުއްޓާލާފައި ވިޔަސްމެއެވެ. މިސާލަކަށް، އުނގެނުމަށް ދެރަ ދަރިވަރަކާއި ދިމާވާ ލޯބީގެ މުދައްރިސަކަށް ކަންތައް ކުރާނެގޮތަކީ، އެދަރިވަރުގެ އުއްމީދާއި އިތުބާރު ދަރިވަރުގެ އުނގެނުމުން ގެއްލިޔަ ނުދިނުމެވެ.

މުދައްރިސަކު އޭނާގެ ދަރިވަރު ޤާބިލުކަން ހުރިކަން ޤަބޫލުކުރާނަމަ، ދަރިވަރަށް އެކަން ވިސްނައިދިނުމަށް އެ މުދައްރިސަކު މަސައްކަތް ކުރާނެއެވެ. މީގެ އިތުރަށް ލޯބި ފެނިގެންދާނެ، އަމާޒަށް މީހާ ގެންދާ އެއްޗެއްގެ ގޮތުގައެވެ. އެފަދަ މުދައްރިސުން ފިލާވަޅު ރާވާދީ އަދި ފިލާވަޅު ތަންފީޒުކުރާނީ، ދަރިވަރުންގެ އުނގެނުން ކުރިއަރާފަދަ ގޮތަކަށެވެ. މީގެ މާނައަކީ ވަރަށް އާދައިގެ ސާދާ ހުނަރުތަކެއް ބޭނުންކުރާ ވާހަކައެވެ. މިސާލަކަށް ނުފެންނަ އެއްޗެއް ސިފަވާގޮތަށް ކިޔައިދިނުން، ކުރެހުމުން ދެއްކުން، ސުވާލުކުރުން، މަޝްވަރާކުރުން، އަޑުއެހުމާއި ތަކުރާރުކުރުން، ދަރިވަރު ކުރިއަށް އަޅާ ފިޔަވަޅަށް ޝުކުރުވެރިވުން، އިތުރު އެހީ ދިނުން، އުނގަންނައި ދިނުމުގެ މިންގަނޑު، ވަގުތީގޮތުން ދަށްކުރުން ހުއްޓާނުލައި ކުރިއަށް ދިޔުން މިކަންކަމެވެ. މީގެ އިތުރަށް ލޯބިވާ މުދައްރިސެއްނަމަ ދަރިވަރުގެ ޙާލަތަށް ރިއާޔަތް ކުރާނެއެވެ (ވަން މެނެން، 1991؛ ހެޓް، 2005).

ލޯބިވާ ޓީޗަރެއްނަމަ، އޭނާގެ ދަރިވަރު ކުރިއެރުން އެދަރިވަރަށް އޭނާ ފާޅުކުރާނީ ވާހަކަ ދެއްކުމުގެ ތެރެއިންނެވެ. ދަރިވަރުގެ ސެލްފްއެސްޓީމް މަތިވެ، ދަރިވަރުގެ ކިޔެވުން މަތިވެގެންދާނީ މިގޮތުންނެވެ. ރަނގަޅު ނަތީޖާ ލިބުމަކީ ދަރިވަރަށްލިބޭ އިނާމެކެވެ. ސަބަބަކީ، އެއިން އެދަރިވަރަށް އުފާވެރިކަން އިހުސާސްވާތީއެވެ. އެހެންކަމުން، އުނގަންނައިދިނުންވަންތަ ލޯތްބަކީ، އުނގަންނައިދިނުމުގެ މެތަޑެކެވެ. އޭގައި އެކުލެވެނީ، ދެގޮތެއްނުވާ ޝައުޤުވެރިކަމާއި ދަރިވަރުގެ ކުރިއެރުމަށް އެހީތެރިވުމަށް ގަދައަޅައި މަސައްކަތް ކުރުމެވެ. އެއީ އެދަރިވަރާއި މުޅި ޤައުމުގެ ހެވަށްޓަކައެވެ.

އުނގަންނައިދިނުންވަންތަ ލޯތްބަކީ، ރަނގަޅު އުނގަންނައިދިނުމަކަށް އެންމެ ރަނގަޅު މެތަޑެވެ. އަދި އެއީ އެންމެ އަސާސީ ރުކުނެވެ. އުނގަންނައި ދިނުމާއި އުނގަންނައިދިނުންވަންތަ ލޯތްބަކީ ވަކުނުވާނެ ދެއެއްޗެއްކަމަށް ޔަޤީންކަން ދެއްވަމުން ފްރޯމް (1994، ސ.52) ވިދާޅުވެފައިވަނީ،''ފުރިހަމަ މަޢުލޫމާތު ފޯރުކޮށްދެވޭނީ ހަމައެކަނި ލޯބިންނެވެ.'' މިސާލަކަށް، ސްކެފޯލްޑިންގ ޓެކްނިކްގައި ބާރުއަޅަނީ، މުދައްރިސެއްގެ ދައުރަކީ ދަރިވަރަށް އެހީތެރިކަން ބޭނުންވާ ހިނދު އެހީތެރިވުމެވެ. ޓީޗަރުގެ މަސައްކަތަކީ، އުނގެނުމުގެ މަރުހަލާގައި ތަދައްޚުލް (އިންޓަރވީން) ވުމެވެ. ނުވަތަ އެކަމުގެ ތެރެއަށް ވަނުމެވެ. އަދި ދަރިވަރަށް ބޭނުންޖެހޭ ހިނދު އެހީތެރިވެދިނުމެވެ. އެހެންކަމުން، ދަރިވަރުން ކުރިއަރަމުންދާ ވަރަކުން ޓީޗަރުގެ ދައުރު ކުޑަވަމުންދެއެވެ. (ރަންޓާލާ އަދި މާއްޓާ، 2011). ހަމަމިގޮތަށް، ވައިގޮޓްސްކީ (1978) ގެ ޒޯން އޮފް ޕްރޮކްސިމަލް ޑިވެލޮޕްމަންޓްގައި، ދަރިވަރު ޙާޞިލުކުރަން ބޭނުންވާ ލަނޑުދަނޑިއަށް ވާސިލުވުމަށް ޓީޗަރުގެ އެހީތެރިކަން ބޭނުންވެއެވެ. ކުރިއެރުން ހިނގަމުންދާނީ، އެންމެ ފުރަތަމަ ދެފަރާތުގެ ދެމެދުގައި ހިނގާ މުޢާމަލާތުގެ ތެރެއިންނެވެ. އޭގެ ފަހުގައި ވަކިވަކި ދަރިވަރުންގެ އަމިއްލަ ޝައުޤުވެރިކަމާއި ގުޅިގެން އުފެދޭ ޙަރަކާތުންނެވެ. ދަރިވަރުންގެ ޙަޤީޤީ ޤާބިލުކަމަށް ވާޞިލުވެވޭނީ މުދައްރިސުގެ އުނގަންނައިދިނުންވަންތަ ލޯބީގެ މަގުދެއްކުމުންނެވެ. ސުވާލަކީ އުނގަންނައިދިނުމުގައި  އުފެދޭ  މައްސަލަތަކުގެ ޙައްލު ގުޅިފައިވަނީ އުނގަންނައިދިނުންވަންތް ލޯބީގައި ތޯ އެވެ.